Rafinerija Brod prestala s proizvodnjom zbog navodnog remonta

piše: Slobodan Vasković

Rafinerija nafte Brod je prije nekoliko dana je potpuno prestala sa proizvodnjom. Prestanak rada Rafinerije obrazložen je potrebom remonta “sekcije 31”. Riječ je o dijelu Rafinerije u kojem se radi finalizacija robe.

Međutim, na “sekciji 31” se ne vrši nikakakv remont niti ima bilo kakvih izvođača radova, tako da nije jasno zbog čega je Rafinerija stala s proizvodnjom.

Na ovom blogu sam 9. decembra objavio da se ruski vlasnici povlače iz Rafinerije nafte Brod. Moji izvori tada su naveli da će se povlačenje Rusa iz ove kompanije desiti najkasnije za dva mjesa, a razlog za takvu drastičnu odluku ruskih vlasnika je neisplativost biznisa sa Rafinerijom, pošto se njeni gubici gomilaju iz godine u godinu.

Dan nakon toga, Optima grupa, u čijem sastavu djeluje Rafinerija Brod, izašla je sa saopštenjem u kojem nije ništa direktno demantovala, već je jedino navedeno da imaju “planove za 2015.”, pritom ne precizirajući ništa o tim planovima.

Tada su još saopštili da su umanjili neto gubitak za prvih devet mjeseci ove godine za 3,3 miliona KM, u odnosu na isti period lani.

Moji izvori i dalje tvrde da će se Rusi povući iz Rafinerije, je im je taj posao potpuno neisplativ.

Milorad Dodik je obećao Rusima da će imati monopol u Republici Srpskoj i da će učiniti sve da budu najveći distributer nafte i naftnih derivata u BiH. Međutim, ništa od toga nije ostvareno.

Najveći gubitnik u cijeloj ovoj priči, osim građana Broda i cijele Republike Srpske, je ruska Vnješekonom banka, koja je Zarubežnjeftu i Njeftegazinkoru dala oko 400 miliona evra kredita, a oni su stavili hipoteku na Rafineriju.

Vrijednost Rafinerije je 12 do 13 puta manja od vrijednosti kredita, tako da Vnješekonom banka na ovoj poziciji ima crnu finansijsku rupu.

Treba znati da Republika Srpska nikada od ruskih vlasnika nije naplatila 130 miliona maraka, koje je Rafinerija dugovala Budžetu po osnovu neplaćenih obaveza na dan potpisivanja kupoprodajnog ugovora.

Međutim, dug Rafinerije, odnosno ruskih vlasnika je mnogo veći, jer sve ove godine oni ne plaćaju nikakve obaveze prema budžetu – niti penziono niti zdravstveno osiguranje radnika. Tek kada neko od radnika stekne uslove za penziju, onda se izmire obaveze za tog pojedinca.

Rafinerija je odavno bila spremna za stečaj, jer je prema nalazima nezavisnog revizora njena zaduženost 11 puta veća od njene imovine. Sada slijedi krah. I to ne samo Rafinerije, već, po svemu sudeći, Nestropetrola, dok jedino Rafinerija ulja Modriča ima neke šanse da preživi kataklizmu koja će se desiti.

Prema poslijednjem finansijskom izvještaju Rafinerije Brod, ova kompanija je treći kvartal godine zabilježila gubitak veći od 13,5 miliona evra, pa je akumulirani gubitak sada premašio 265 miliona, dok su dugoročne obaveze porasle na više od 362 miliona evra. Od toga Rafinerija čak 252 miliona evra duguje povezanim pravnim licima, a najviše Optima grupi.

U novembru prošle godine Zarubežnjeft je pokušao da proda Rafineriju Gaspromu, ali je Gasprom odbio takvu ponudu, jer su zaključili da je taj posao neisplativ.

  

U februaru 2007. godine tadašnji premijer RS Milorad Dodik i predstavnici ruske kompanije Neftegazinkor, u kojoj 40 posto vlasništva ima Zarubežnjeft, potpisali su ugovor o prodaji naftne industrije RS. U to vrijeme Dodik je o privatizaciji Rafinerije govorio kao o poslu vijeka, najavljujući da bi ruski vlasnici trebalo ukupno da investiraju oko 979 miliona evra.

Umjesto silnih investicija, Republici Srpskoj su ostala samo nenaplaćena potraživanja i, nažalost, više od hiljadu ljudi  ljudi koji će se uskoro pridružiti armiji nezaposlenih.