piše: Slobodan Vasković
Privatizacija Robne kuće „Boska“
i sve ono što se u vezi sa tom firmom dešava u proteklih sedam godina, jeste
prevara ogromnih razmjera u koju su umiješani najviši zvaničnici Republike
Srpske i Dragan Đurić, vlasnik firme „Zekstra“.
„Boska“ nije ništa drugo do
Robna kuća za pranje para; Vlasti RS sve to znaju, ali niko ništa nije preduzeo
da se to i spriječi. Štaviše, nadležni sada pokušavaju sakriti privatizacioni
ugovor, ali i ostale dokumente koji se tiču Boske, kako bi spriječili mogućnost
istrage o groznim malverzacijama koje su se dešavale i još uvijek dešavaju.
Zbog interesa javnosti
objavljujem kompletan „Ugovor o prodaji kapitala (akcija) u Robnoj kući Boska
A.D. Banjaluka“. (dokumenti na kraju
teksta).
Ugovor
Ugovor o prodaji Robne kuće
„Boska“ potpisan je 8. 10. 2008. godine. U ime prodavca, Vlade RS, potpisnik je
bio tadašnji i sadašnji ministar trgovine i turizma Predrag Gluhaković, dok je
ugovor u ime kupca, Konzorcijuma pravnih lica koga su činili „Zekstra grupa - Zekstra“
iz Beograda i „Delta real estate“, takođe iz Beograda, potpisao Dragan Đurić.
Prodajna cijena je bila
3.000.000 evra, a kupac se obavezao da će izmiriti i 5.000.000 maraka duga,
koje je RK „Boska imala“ prema Poreskoj upravi RS i fondovima.
Konzorcijum „Delta-Zekstra“ se
obavezao i da će ukupno investirati u „Bosku“ 3.000.000 evra, od čega u prvoj
godini 1,5 milion evra, a u drugoj i trećoj godini investiranja preostalih 1,5
milion evra. Kupac se obavezao i da će zadržati „pretežnu djelatnost preduzeća
u roku od dvije godine od dana okončanja rekonstrukcije RS Boska“. Takođe se
obavezao da će „u periodu od tri godine, od dana zaključenja, zadržati broj
zaposlenih sa stanjem na dan potpisivanja ugovora“.
Konzorcijumu je dozvoljeno da
može proglasiti višak zaposlenih i prije isteka roka, ali da je dužan da ih
zbrine po važećim zakonskim propisima.
Ukoliko ne dođe do ispunjenja
svih ovih ključnih odredbi ugovora, Vlada RS je imala pravo da raskine ugovor
sa Konzorcijumom „Delta-Zekstra“.
Vlada RS, preko IRB-a, nagradila Đurića sa 15 miliona
KM
Gotovo sedam godina nakon
privatizacije može se zaključiti da Kupac nije ispunio gotovo ništa od
navedenih odredbi i da je Vlada RS morala raskinuti ugovor. Međutim, Vlada RS
to nije učinila, već je prisilila IRB da u avgustu 2011. kupi obveznica RK
Boska u iznosu od 15 miliona maraka, i pored upozorenja da se radi o rizičnim
obveznicama. Taj novac iznesen je iz Republike Srpske i svaka istraga bi
pokazala da je tu riječ o pranju para.
Ni iz tih 15 miliona KM,
dobijenih od IRB-a, Dragan Đurić nije htio da izmiri obaveze prema Republici
Srpskoj, u skladu sa Ugovorm. I dan danas on pokušava da izubjegne ispunjenje
ugovornih obaveza, a Vlada RS uopšte ne reaguje, niti raskida ugovor.
Svjedoci smo da ga čak
pokušavaju sakriti, kako bi izbjegli odgovornost za brojna nezakonita djela.
Nesporno je da ključne obaveze iz osnovnog
ugovora nisu u potpunosti ili djelimično izvršene i to na štetu Republike
Srpske.
Đurić nije
ispoštovao gotovo ništa iz Ugovora
Konzorcijum,
prema dokumentima koji su u mom posjedu, nije ispoštovao osnovne odredbe
ugovora u pogledu plaćanja dobavljačima RK Boska, potom iznosa koji je trebao
uložiti u investiranje i načina (metodologije) investiranja. Đurić nije
ispoštovao ni član o zadržavanju pretežne djelatnosti određeni period… čime su
nesporno ispunjeni uslovi za raskid ugovora.
Od
momenta zaključivanja ugovora do današnjeg dana Vlada RS/ Ministarstvo trgovine
i turizma RS ništa nisu učinili da se pokrene pitanje odgovornosti i izvrši kontrola stepena realizacije
ugovornih obaveza, tj. pokrene pitanje neizvršenja ugovornih odredbi.
Sve
vrijeme se ovo pitanje prećutkuje, a ugovor su krili kao zmija noge.
Kupac
državnog kapitala u RK Boska nije ispoštovao osnovnu ugovornu obavezu koja se
odnosila na rješavanje pitanja zaposlenih radnika, odnosno zadržavanja broja
zaposlenih radnika.
Vlada platila
radnike
Kupac
je proglasio višak zaposlenih radnika uz obavezu zbrinjavanja radnika u skladu
sa važećim propisima (dokup staža, doprinosi fondu PIO).
Ove
troškove je platila Vlada RS, čime je prekršena odredba 5.4. ugovora.
Vlada
Republike Srpske je na sjednici održanoj 11.06.2009. godine, donijela odluku o
uplati jednokratne novčane pomoći
radnicima RK ,,Boska” u iznosu dvije neto plate za januar i februar
2009. godine, iz sredstava budžetske rezerve.
Vlada
Republike Srpske je donijela Rješenje
broj: 04/1-012-2-1259/09 od 02. 07. 2009. godine kojim daje saglasnost na
zaključivanje Ugovora između Vlade Republike Srpske, Ministarstva trgovine i
turizma, Konzorcijuma i Sindikalne organizacije RK ”Boska”, kojim će se
definisati način izmirenja dijela obaveza prema radnicima Boske. Za
potpisivanje ovog ugovora u ime Vlade Republike Srpske, ovlašćen je ministar
trgovine i turizma.
Pozajmicu
od 495.189,50 KM, koje je Vlada Republike Srpske isplatila Sindikalnoj
organizaciji RK ,,Boska”, Konzorcijum nikada nije vratio.
Konzorcijum
je predložio da se izmijene rokovi za izmirenje ove pozajmice i to aneksom
Ugovora o pozajmici na način da se
Konzorcijum obavezuje da iznos od ukupno 495.189,50 KM vrati Vladi odnosno Ministarstvu
uplatom na Jedinstveni račun trezora u dvije rate, na način da prva rata
dospijeva do 31.12.2009.godine, a druga
rata do 31.01.2010.godine.
Vlada
Republike Srpske je Rješenjem broj: 04/1-012-2-780/09 od 25.09.2009. godine
dala saglasnost na Aneks Ugovora. Ugovor o pozajmici i Aneks Ugovora o
pozajmici nisu realizovani, odnosno sredstva data na ime pozajmice Sindikalnoj
organizaciji nisu vraćena.
Ministarstvo
trgovine i turizma je putem
Pravobranilaštva Republike Srpske, pokrenulo tužbu za naknadu štete, koja se
nalazi kod nadležnog Okružnog privrednog suda u Banjoj Luci od 23.03.2011.godine, predmet broj:
P-920/10 i u toku je.
Na
dan potpisivanja Ugovora u Boski je bilo zaposleno ukupno 254 radnika, u
stalnom radnom odnosu. Po okončanju privatizacije, na dan 30.09.2009.godine,
tehnološkim viškom je proglašeno 242 radnika.
RS
je platila obaveze prema radnicima koji su proglašeni viškom, a ne
Kupac/Konzorcijum. Ugovor se i pored kršenja ove odredbe nije raskinuo, niti je
pokrenuto pitanje naplate ugovorne kazne.
Pretežna djelatnost
Osnovnim
tekstom Ugovora date su definicije i rokovi pretežne djelatnosti:
,,Kupac
je obavezan da, samostalno i/ili preko povezanih lica i/ili preko poslovnih
partnera zadrži Pretežnu djelatnost Preduzeća u roku od 2 (slovima: dvije)
godine od dana okončanja rekonstrukcije objekta Robna kuća Boska koji se nalazi
u Banja Luci, izvršene u skladu sa zakonom.
Ako
Kupac ne zadrži Pretežnu djelatnost Preduzeća, u roku od 2 (slovima: dvije)
godine od dana okončanja rekonstrukcije
objekta Robna kuća Boska, Prodavac ima pravo na raskid ovog ugovora”, navedeno
je u Ugovoru.
Uobičajena
je odredba u ugovoru o privatizaciji o obavezi Kupca da zadrži pretežnu
djelatnost određen vremenski period, što je i osnovna ideja samog
privatizacionog procesa (restrukturiranje, pokušaj oživljavanja osnovne
djelatnosti preduzeća koje je predmet privatizacije…).
Međutim,
u ovom slučaju postavlja se pitanje
opravdanosti same privatizacije RK "Boska", ukoliko Kupac u
preciziranom periodu nije obavljao djelatnost trgovine na malo, a što je i bila
jedna od osnovnih ugovornih obaveza, a ujedno i uslov za raskid privatizacionog
ugovora (član 12.1. ugovora).
Iz
Bilansa stanja i uspjeha u 2012. i 2013. godini godini (RK otvorena
11.11.2010.) proizilazi da je jedini prihod Boska ostvarila od iznajmljivanja
poslovnih prostora, odnosno da ne obavlja trgovinsku djelatnost na malo, što je
bila ugovorna obaveza.
Ukupno
je desetak zaposlenih, koji uglavnom obavljaju računovodstvene poslove,
tehničke i čuvarske poslove. Ostali radnici su radnici firmi kojima je
iznajmljen poslovni prostor i nisu u radnom odnosu sa “Boskom”.
Znači
Kupac uopšte ne obavlja djelatnost trgovine na malo što bi trebala biti suština
privatizacije, već se u periodu u kojem je morao obavljati ovu djelatnost, “Boska”
bavila iznjajmljivanjem nekretnina.
Nisu plaćeni ni
dugovi od 5 miliona
Nisu
ispunjene ni ugovorne obaveze koje se tiču isplate 5 miliona KM, a koje je
“Delta Zekstra” preuzela na sebe.
Tekst
osnovnog Ugovora glasi:
"Kupac
preuzima i obaveze koje Preduzeće ima prema dobavljačima, Poreskoj upravi i
ostalim povjeriocima i to na način i u visini/obimu kako slijedi: Obaveze Preduzeća prema Poreskoj upravi Republike
Srpske i fondovima obaveznog osiguranja
u iznosu od 5.000.000,00 KM".
Boska investirala u
samu sebe
Takođe,
u “Bosku” Đurić nije investirao ništa. Zvuči nevjerovatno, ali je “Boska”
investirala sama u sebe.
Članom
5.6. Ugovora, precizirano je sljedeće:
,,Kupac je obavezan investirati u Preduzeće
ukupni iznos od 3.000.000 € (slovima: trimiliona evra ), kako slijedi:
u
prvoj godini Perioda investiranja, Kupac
će izvršiti investiciju u iznosu od najmanje 1.500.000 € ;
u
drugoj i trećoj godini Perioda investiranja, Kupac će izvršiti preostali dio
investicije”.
Đurić
je navodno u “Bosku” investirao 2.375.083,83 evra do 31.12.2011. godine,
samostalno, odnosno 624.900 evra (oko 1.250.000,00 KM) manje u odnosu na
obavezu Kupca iz osnovog teksta ugovora.
Međutim,
upitan je iznos od 2.375.083,83 € koji
je Konzorcijum naznačio da predstavlja ukupna njihova ulaganja, jer u navedeni
iznos Konzorcijum računa i ulaganja zakupaca poslovnih prostora u “Boski” u
adaptiranje objekta.
Zakupci
su kao nosioci franšize bili u obavezi da samostalno investiraju u adaptaciju
iznajmljenog poslovnog prostora. To nije Đurićevo ulaganje.
Uz
to, “Boska” je, a ne Đurić, podigla milionski kredit, koji je zaveden kao
investicija.
Drugim
riječima, “Boska” koja predstavlja objekt privatizacije, investira u “samu sebe”
i to kreditnim zaduženjem.
Iz
kreditnog zaduženja Boske izvršeno je investiranje sredstava koje je prema
ugovornoj odredbi trebao da izvrši Konzorcijum u svojstvu Kupca. (nastaviće
se)
