Piše: Slobodan Vasković
Način izvlačenja novca
standardan: Firma pčelica-matica, plus nekoliko parazitskih firmi, koje
egzistiraju od saradnje sa firmom maticom. Novac se uvijek izvlači preko
parazitskih firmi, dok se matično preduzeće zavaljuje u dugove, a najvredniji
dijelovi mu se stavljaju pod hipoteku. I sve tako, dok u matičnoj firmi ima i
kapi „novčane krvi“, a kada je nestane, to preduzeće se baca u „staro gvožđe“;
firme paraziti se zatvaraju, a vlasnik svih tih pravnih lica ostaje bogat,
srećan i uvažavan. Premda je riječ o pravom kriminalcu. Popularno rečeno,
poslovanje preko povezanih lica sa transfernim cijenama najefikasniji je način
brzog mlaćenja para. Birač je „najsvjetliji“ primjer. Porodica Romanov izvukla
je iz njega preko milijardu dolara. Što se zna.
Ta cifra je strašna, ali ne bi
bila „kraj svijeta“, kada u ovom entitetu ne bi poslovalo na stotine malih „Birača“,
koji po istom principu, kao i onaj zvornički, izvlače novac. Varaju državu, a
radnike drže i ostavljaju u beznađu.
Među tim i takvim firmama je i
banjalučka Alternativna televizija, čija uprava, na čelu sa Natašom Tešanović,
primjenjuje recept „povezanih pravnih lica“ na jedan vrlo specifičan način. Toliko
specifičan, da su Tešanovićeva i grupica njenih poslušnika sve bogatiji i
bogatiji, novinari ATV-a (sem dvoje troje poltrončića, koje Tešanovićeva
nagrađuje dodatnim stimulansima od marketinga i čija imena su mi poznata) sve
siromašniji i siromašniji, a ATV u sve većoj dubiozi.
Postaće ta kuća „prazna školjka“ kao i „Birač“, tu dileme
nema, a situacija je toliko ozbiljna da novinari svakodnevno odlaze sa ATV-a.
Uz to, kasni im i plata, jer para nema. I to plata, koju primaju u tri/četiri
dijela, od kojih je jedan čuveni Bon, kojim mogu kupiti hranu.
Još u
novembru/decembru 2011. godine objavio sam seriju tekstova o milionskim
pljačkama preko marketinških agencija čiji je vlasnik Neven Kulenović (štićenik
Zlatka Lagumdžije), u kojima jednu od glavnih rola ima ATV, preko Tešanovićkinog
pulena Darka Aleksića. Riječ je o firmi “Mreža
plus”, koju istražuje Interpol (i domaća tužilaštva) zbog pranja novca, te o
firmi “Program plus”, koju je osnovala Tešanovićeva, preko svog vozača, nakon
što je “pukla” afera oko “Mreže plus”.
Međutim, Tešanovićeva se ipak
malo uplašila istrage oko „Mreže plus“, te se preko „Programa plus“ ne
završavaju milionski poslovi, kao što je to bilo preko „Mreže“. Svjedoči to i
činjenica da ta firma ima prihod u prošloj godini od svega 31.487 KM.
Treba istaći da je u njoj samo
jedan uposlenik, ali i da „Program plus“ krajem prošle godine mijenja ime u
„Media agent“ d.o.o Sarajevo. U ovoj godini intenzivno se pojavljuju na marketinškom
tržištu, a iz promjene imena može se zaključiti da Tešanovićeva pokušava prikriti
svaku vezu sa „Mrežom plus“ i odmaći se od te teme.
Dok su trajali sukobi oko „Mreže
plus“ tokom 2010. i 2011.godine, Tešanovićeva inicira otvaranje još jedne
firme, koja se zove CMT – „Commercial media travel“ d.o.o., Banjaluka.
CMT je vrlo interesantna firma
iz mnogo razloga. Prvo, osnovana je na adresi Gundulićeva 33, a na istoj adresi
je i ATV! Potom, njen osnivač i direktor je Drahmi Miskin, koji je i dan danas
uposlenik ATV, a obavlja poslove obima „Katica za sve“ - od zamjenika direktora,
šefa nabavke opreme, šefa finansija, šefa tehnike, pekara, ljekara,
apotekara...
Miskim je očito nevjerovatan
„ljudski resurs“, jer samo neko nadljudskih sposobnosti mogao bi stići obaviti
sve silne poslove i na ATV-u i u CMT-u, koji je registrovan za sve, osim za
emitovanje programa.
CMT posreduje za ATV, zaključuje
ugovore sa klijentima, radi kompenzacije, fakturiše oglašavanje putem
medija..., i sve to sa dva uposlenika.
Firma je osnovana avgusta 2011.
godine, (osnivački ulog CMT-a je svega 2000 KM), a već 2012. imala je promet od
252.780 KM. Osnovano se postavlja nekoliko pitanja: Zbog čega je ATV-u potreban
posrednik oko navedenih poslova, kada u istom tom ATV-u postoji služba za te
poslove? Uz to, zbog čega ATV dozvoljava da Miskin, uposlenik te kuće, varedno
zarađuje na račun iste te kuće, dok se najveći broj radnika ATV-a grči u
neimaštini?
Nema sumnje da ovdje nisu čista
posla! Posebno zbog činjenice da ne postoji ugovor kojim je ATV izdala poslovni
prostor CMT-u, pa je ta kuća i na ovaj način oštećena. Pitanje je i kako je CMT
uopšte dobio dozvolu da se registruje na adresi ATV-a i da li su konsultovani
svi suvlasnici te TV kuće?
Pokušao sam taj odgovor saznati
od Anđe Kuzek, Stojana Sumonje i Slavice Išaretović (sve troje posjeduju po 8 posto
udjela u ATV-u, ukupno 24 posto), ali nijedno od njih nije htjelo da odgovori
na moja pitanja. Njih je Tešanovićeva ranije otpustila, jer su se usudili
upitati „gdje su pare iz „Mreže plus“?!
Interesatno je da i knjige ATV-u
i CMT-u vodi isti računovodstveni biro.
Podjednako je zanimljivo
pogledati bilanse stanja i uspjeha ATV-a za protekle tri godine. Izvještaji su
fino ušminkani, dobit je lani iznosila 10 hiljada KM, a ukupna zaduženja oko 4
miliona maraka, od čega na dugoročne obaveze otpada 2.820.827 KM, a na
kratkoročne 1.224.881 KM.
ATV je samo u prošloj godini od
institucija RS dobila 550 hiljada KM. Od toga je 400.000 KM kredit od IRB-a, sa
rokom otplate od deset godina (grejs period 6 mjeseci), a ostatak od 150
hiljada je nepovratna donacija medijima koju je isplatila Vlada RS.
Ipak, kada se sve sabere i
oduzme, ATV je finansijski mrtva kuća. Fino ušminkani mrtvac.
Međutim, veoma je interesantna
jedna stavka u finansijskim izvještajima ATV-a.
Ta stavka je „potraživanje od
kupaca“, a ona su u 2010 godini iznosila 0 (nula) maraka, što znači da je
naplata bila idealna. Međutim, u 2011. godini dolazi do potpunog sloma naplate,
jer na kontu „potraživanje od kupaca“ odjednom se pojavio minus od
nevjerovatnih 783.188 KM. Ovaj nevjerovatni negativni obrt od 783.188 KM
izaziva sumnje da je ovdje riječ o izvlačenju novca iz ATV-a, a za račun neke
treće firme.
Bilo bi to vrlo bitno istražiti,
jer nenaplativi dug u 2012. godini raste za nekih cca 46 hiljada KM i iznosi
829.277 KM.
Krajnje je sumnjiv ovaj
frapantni rast nenaplativih potraživanja, a to mogu biti svjesno loše urađeni
poslovi sa povezanim firmama i izvlačenjem novca.
Indikativno je da je ključna
negativna godina 2011., a upravo tada je obznanjena afera ATV-a i „Mreže plus“,
u vezi sa milinskim pranjem para. Moguće je i da je čak u „Mreži plus“ ostao
taj novac zarobljen.
Ovu enormnu sumu lako je
neutralisati, i moguće ju je otpisati na teret kapitala firme, čime bi bili
oštećeni suvlasnici ATV-a. Da li je baš taj scenario na djelu, pokazaće sledeći
finansijski izvještaji.
Neven Kulenović vlasnik/suvlasnik
marketinških agencija “SV-RSA” i “Ujedinjeni mediji”, Darko Aleksić, suosnivač
i direktor firme “Mreža plus”, čelnici Mareco Index Bosnia (MIB), jedine
ovlaštene agencije za mjerenje gledanosti TV programa u Bosni i Hercegovini, te
još niz firmi, u središtu su milionske afere, sa akcentom na “pranje novca”.
Ključno čvorište u mahinacijama
teškim desetine miliona je firma “Mreža plus”, iz koje snažni linkovi idu prema
Alternativnoj televiziji iz Banjaluke, te TV “Hajat” iz Sarajeva, i njihovim
direktorima Nataši Tešanović i Elviru Švrakiću (koji su svojevremeno demantovali
bilo kakve nezakonitosti).
Slovenački Interpol, koji je i
otkrio pranje novca u kojem su, između ostalih, učestvovali Kulenović i Aleksić
insistira da se ova milionska afera razmota, a cijeli slučaj trenutno je u
Kantonalnom tužilaštvu.
Novac se otimao tako što su Kulenovićeve
firme poslovale sa Mrežom plus, koja je posjedovala, primjera radi, gotovo sav
reklamni prostor ATV-a. Kulenović je
novac od firmi koje je zastupao, uplaćivao Mreži plus, a ovi bi vrlo male cifre
prebacivali na račune matičnih TV kuća, plaćajući im za reklamni prostor.
Ostatak, lavovski dio, završavao je u džepovima Kulenovića i njegovih saradnika
sa ATV-a i Hajata. Mareco je namještao
rezultate gledanosti, jer su na taj način Kulenovićeve firme mogle zaključiti
mnogo vrednije ugovore sa komintentima.
“Mreža plus”, društvo za medijsko
poslovanje i distribuciju programa osnovana je 2001. godine, a njeni suosnivači
sem Darka Aleksića (ispred ATV-a), su bili Elvir Švrakić (direktor TV Hajat),
Alija Behram (vlasnik RTV Mostar), Semir Salihović (direktor TV Tuzla), te Ante
Krišto, čelnik TV “Oskar C” iz Mostara. Svi navedeni, sem Aleksića, su članovi
Upravnog odbora tog društva, a petu (ili prvu) stolicu u tom tijelu koristila
je Tešanovićeva. Cijeli ovaj projekat osmislili su, prema tvrdnjama Darka
Aleksića, on i Nataša Tešanović, direktor ATV. Društvo je od početka imalo
snažnu podršku međunarodne zajednice i njenih donatora.
Do previranja u društvu dolazi kada
su Behram, Salihović i Krišto uočili da su izigrani u ovom poslu, te da su
njihovim TV kućama uskraćena ogromna sredstva. Zatražili su reviziju poslovanja
“Mreže plus”.
Još prije toga, uposlenici i
suvlasnici ATV-a, Anđa Kuzek, Stojan Sumonja i Slavica Išaretović, koji su bili
“nervni sistem” ATV-a, zahtijevali su od Tešanovićeve razjašnjenje odnosa na
relaciji ATV - “Mreža Plus”, zbog čega su otjerani sa posla.
Nekoliko stvari u ovom obračunu Tešanovićeve
sa „nervnim sistemom“ ATV-a je frapantno: prvo, Sumonja i Kuzek su osnivači
ATV-a i zajedno sa direktoricom te medijske kuće, učestvovali su u podizanju
televizije od „nulte tačke“, u čemu im se Slavica Išaretović pridružila nedugo
nakon početka emitovanja programa. Druga bitna stvar je da su Sumonja, Kuzek i
Išaretović suvlasnici ATV-a, jer svako od njih ima po osam posto (8%) udjela u
toj kući. Udjele u vlasništvu dobili su po osnovu zasluga u stvaranju ATV-a.
Zvuči apsurdno, ali je činjenica da je direktorica otpustila (su)vlasnike
ATV-a. Uz to, njih troje bili su tada članovi Upravnog odbora Alternativne
televizije.
Osim narečenog trojca, suvlasnici ATV-a su:
Nataša Tešanović (30%), Darko Aleksić (kojeg SIPA i Interpol sumnjiče za pranje
cca 2 miliona evra sa Nevenom Kulenovićem, vlasnikom nekoliko marketinških
agencija i drugim osobama) ima 10 posto (10%) udjela, Dragana Banjac i Danko
Matić posjeduju po osam posto (8%) udjela, dok famozni K2 kontroliše 20 posto
vlasništva. „K2“ čini 25 radnika ATV-a, koji posjeduju po 0,8 posto udjela u
vlasništvu.
Do sukoba između Tešanovićeve i trojca
dolazi nakon što su Kuzek, Sumonja i Išaretović zatražili informacije o
poslovanju „Mreže plus“, odnosno zahtijevali da se predoče poslovni odnosi
između „Mreže plus“ i ATV-a. Predstavnik ATV-a u „Mreži plus“ bio je Darko
Aleksić (direktor tog društva), a za deset godina postojanja te firme, preko
njenih računa prešlo je najmanje 30 miliona KM. Sumnja se da je od te sume
10-12 miliona završilo u privatnim džepovima, umjesto na računima ATV-a i
ostalih osnivača društva. Trojac je postavio pitanje: gdje su pare iz “Mreže
plus” i zbog čega ATV radi za privatnu firmu, koja izvlači sav profit, a ovoj
TV kući ostaju dugovi i otplata kredita?!
Ova dva odvojena procesa, uz
Interpolovu istragu o krivičnom djelu pranja novca, u visini od 1.947.192 evra,
ocrtali su obrise medijske hobotnice u BiH. Kao aktere ovog nedjela, Interpol
je označio firme “SV-RSA”, “Mreža plus”, “Pink BiH Company”, “Ujedinjeni
mediji” i “UFA Media”, te Nevena Kulenovića, Darka Aleksića, Anisa Kadrića,
Stipu Prlića i druge.
Darko Aleksić, i njegovi mentori
Tešanović i Švrakić, odbijaju reviziju poslovanja “Mreže plus”, nakon čega se
održava Skupština društva (14.12.2010. g.) na kojoj Behram, Krišto i Salihović
smjenjuju Aleksića sa mjesta direktora.
Aleksić & co ne prihvataju
smjenu, i pokreću sudske procese da je delegitimizuju. Istovremeno, pripremaju
novu prevaru u vidu formiranja novog društva “Program plus”, koje preuzima
funkciju “Mreže plus” na ATV- u i Hajatu i dobavlja programe za njih. Aleksić
čini novu veliku prevaru i sva materijalno - tehnička sredstva “Mreže plus”
prebacuje u “Program plus”, i to svjevoljno. Naravno, to “svojevoljno” je
uslovno rečeno, jer to nije mogao učiniti bez podrške Tešanovićeve i Švrakića. Aleksić je, jednostavnije rečeno, pokrao “Mrežu plus” i iz
nje otuđio više od tri miliona KM; od čega million u vrijednim linkovima i dva
miliona maraka, koliko je to društvo imalo tada programa (raznih, kolokvijalno
rečeno, emisija) na zalihama.
Novopečeno društvo “Program plus”
preko noći postaje milione vrijedno, a njegova struktura i sastav osnivača sami
po sebi govore koliko je u cijeloj toj priči zakona. Osnivači firme “Program
plus” su Milenko Samardžić i Emina Čaušević, a uložili su po 2000 KM kao ulog.
Tako su sa uložene četiri hiljade, voljom Darka Aleksića, dobili preko tri miliona
KM. Bitno je istaći da su osnivači društva, kao i u slučaju “Mreže plus”,
ponovo fizička lica, pa je jasno da se ne želi čist odnos između ATV i
“Programa plus”.
Uz sve to, osnivači “Programa plus”
nisu ništa drugo do daljinski upravljač Tešanovićeve i Švrakića. Samardžić je
vozač šefice ATV-a, dok je Čauševićeva Švrakićeva svastika, koja je u novoj
firmi i direktor.
Nevjerovatno naivan potez
Tešanovićeve, koji svjedoči o njenoj žurbi da, nakon zatražene revizije
poslovanja “Mreže plus”, ovo društvo zatre i, istovremeno, osnuje novo, kako bi
nastavila sa starim poslom. Dovesti ATV u situaciju da sa njenim vozačem (uz
sve uvažavanje te vrste posla) sklapa i “rasklapa” milionske ugovore, više je
nego jadno. Uz to, Samardžić je u sukobu interesa, jer on pripada famoznoj
grupi “K2” suvlasnika ATV-a (njih 25 radnika posjeduje 20%), a njegov udjel je
0,8 posto. Posebno je problematično što je Tešanovićeva u “dil” sa “vozačem”
ušla bez odluke Upravnog odbora ATV-a.
