Piše:
Slobodan Vasković
Savez
za promjene, koji je formiran u Banjaluci, najznačajniji je događaj na
političkoj sceni Republike Srpske, od 1997. godine do danas.
Prije
sedamnaest godina, došlo je do raskola u tada vladajućem SDS-u, kada je Biljana
Plavšić otkazala poslušnost vrhu stranke i krenula u neizvjesni politički boj.
Sama
Plavšićeva je u toj borbi politički zgasnula, ali je ta 1997. izrodila Milorada
Dodika, koji je uspio da u proteklih sedamnaest godina, u raznim kapacitetima,
bude cijelih dvanaest godina na vlasti.
Dugi
period vladavine i nevjerovatni politički obrti koji su je obilježili -
prelazak od Zapada do Istoka, od Miloševića do Koštunice i Tadića, od
socijaldemokrate do ultraša.., na kraju su glavnog protagonistu Milorada Dodika
doveli u situaciju da postane političar obasut epitetima, koji su krasili
njegove protivnike s kraja devedesetih.
Dodik,
koji je za sebe nekada tvrdio da je protivnik svakog Režima, sam je stvorio
Režim, istovjetan onim koje je, svojevremeno, kritikovao.
Vremenom
je taj Režim iznjedrio otpor, koji se materijalizovao u vidu Saveza za
promjene.
Nekoliko
je paradoksa u ovoj sličnosti političke 1997. i 2014. godine.
I
tada i sada SDS i Dodik su bili na suprotstavljenim stranama, s tim što je
prije 17 godina SDS, u očima cijelog svijeta (sem Rusije), viđen kao stranka
čija politika je destruktivna, totalitarna i nazadna.
U
2014. godini Dodik je u očima cijelog svijeta (sem Rusije), viđen kao osoba
čija politika je destruktivna, totalitarna i nazadna.
Istorija
se ponavlja, ali, nažalost, prebrzo na ovim prostorima.
Postoji
i jedna značajna razlika - 1997. godine tadašnje demokratske promjene snažno su
podržane od Međunarodne zajednice (i finansijski i vojno); sedamnaest godina
kasnije Međunarodna zajednica sjedi na tribinama političke arene u BiH, ne
navijajući otvoreno ni za jednu stranu i čeka razrješenje političkog sukoba.
Istina,
Dodikov Režim upire prstom u pripadnike Saveza optužujući ih za saradnju sa
strancima, ali ta je priča potpuno neosnovana i posledica je pogrešnog
ubjeđenja režimskih spin doktora da na matrici “patrioti-izdajnici”, mogu nešto
ušićariti. (Od nje je jedino gluplja režimska mantra o SDS-u, čije je kompletno
ratno i poratno rukovodstvo završilo u Hagu, kao “probosanskoj stranci”).
Ta
matrica ne važi u ambijentu potpune ekonomske i finansijske propasti, socijalne
bijede i enormne nezaposlenosti, što je sumorna slika Republike Srpske danas.
Za devet godina vlasti su potrošile 29 milijardi maraka, što je nevjerovatna
cifra. U njoj je i preko pet milijardi maraka podignutih kredita. Ove brojke
govore o svoj rastrošnosti vladajuće kaste, njihovom bahatom ponašanju i
rasipništvu. Ove brojke su i dovele do formiranja Saveza za promjene, jer je
Režim oteo građanima i prosjački štap.
Savez
čini jedanaest opozicionih parlamentarnih i vanparlamentarnih stranaka, veći
broj nevladinih organizacija i pojedinaca iz javnog života Republike Srpske koji
su potpisali Deklaraciju o osnivanju krovne organizacije.
Okosnicu
grupacije čine SDS, PDP i NDP, a nastupiće na opštim izborima u oktobru kao
jedinstven politički blok, sa zajedničkim kandidatima za predsjednika RS i člana
Predsjedništva BiH s ciljem formiranja zakonodavne i izvršne vlasti na svim
nivoima u RS i BiH.
Savez
je odbacio svaku mogućnost treće varijante - koaliranja sa strankama iz vlasti,
prije svega sa SNSD-om.
Formiranje
Saveza dovelo je do “Ili-ili” varijante u kojoj će svi – i birači i dosad
neopredijeljene političke opcije morati da se odluče ili za grupaciju koju
predvodi SDS ili za mehanizam na čijem je čelu SNSD.
Priče
o “trećem putu”, koje poslednjih dana forsira DNS, ovdašnja inačica JUL-a,
služile su samo za “ubijanje vremena” dok se nije počelo sa konačnim
utvrđivanjem busija.
Formiranje
Saveza označilo je i taj trenutak, nakon čega DNS više neće moći opstati “ni na nebu ni na zemlji”, već će se
morati prikloniti jednoj strani. Tu interesnu organizaciju vode iskusni
menadžeri i sigurno su svjesni da stajanje između dva snažna bloka u ovako
napetoj (“na nož”) političkoj situaciji znači izvjesno stradanje lažnih
“neutralaca”.
DNS
će morati da se opredijeli, a njihova priča o tome “kako niko neće moći
formirati vlast bez DNS-a” je neodrživija čak i od “trećeg puta”, jer ta
stranka neće dostići gabarite koji bi joj omogućili situaciju “jezička na
vagi”.
Širina
i kolorit Saveza veoma su uplašili glavne komandante Režimskih snaga: na jednom
mjestu okupilo se veoma veoma veliko i šaroliko društvo, odlučno da ih ukloni sa vlasti.
Prenervozne
reakcije Milorada Dodika i njegove političke igračke Željke Cvijanović do
detalja to potvrđuju.
Dodik je rekao da formiranje opozicionog političkog bloka neće donijeti “nikakve promjene i da to više govori o nemoći, nego o moći opozicije”.
Upravo
je suprotno, a izuzetno veliki broj stranaka, organizacija i pojedinaca koji su
pristupili/podržali Savez, svjedoče da se Gospodara straha, što Dodik jeste već
dugih devet godina, sve manje plaše, odnosno da je ogroman broj onih koji ga se
više uopšte ne plaše. Što je samo godinu ranije bilo nezamislivo.
Sam
Dodik je, definitivno, u strahu, jer više ne može uplašiti gotovo nikoga, ma
šta činio i to je ono što mu ne dozvoljava da se u ovom trenutku racionalno
ponaša.
Njegova
cinična opaska o “Savezu za sahrane” i o “sahrani RS”, posledica je realne
činjenice da njegove političke ambicije sve više tonu i da je svakim danom sve
više spremnih da ga, u političkom smislu, potpuno poraze.
Teške su i velike Dodikove
političke rane, a inkorporiranje Marinka Umićevića u SNSD neće ih zacijeliti.
To jeste kvalitetan potez, jer
Umićević je pošten i radan čovjek, ali je premalo da bi se zaustavio
narastajaći otpor Režimu. I neskrivena želja i htijenje da se on ukloni.
Brojne unutastranačke bitke koje
se biju u SNSD-u, dodatna su „so na ranu“ lideru te stranke, jer ih ne uspijeva
zustaviti niti će mu to poći za rukom u narednom periodu.
To što ih on, pred javnošću, još
uvijek donekle uspješno prikriva, neće spriječiti paranje stranačkog džempera.
Dezintegracioni procesi snažno su zahvatili SNSD i Dodik je toga svjestan. Kao
i činjenice da ih ne može zaustaviti.
Njegova politika rasula se u
prah i pepeo; ostale su mu samo neistine, manipulacije, primitivizam, vriska i
jezik mržnje.