Portal "Žurnal" krajem 2011. godine objavio je iscrpan dosje o poslovnoj biografiji Milorada Dodika u kojem je naveden najveći broj njegovih poslova, veze sa tajkunima, firmama, te načini na koje je sve dolazio do novca. U dosjeu su navedene i nekretnine porodice Dodik. Dosje prenosimo uz dozvolu redakcije "Žurnala".
Dijamantski putevi i milionske garaže
Brojni sagovornici „Žurnala“ iz svijeta finansija tvrde da je Milorad Dodik, za vrijeme prvog premijerskog mandata, koji je trajao od 1998. - 2001. godine, kupio državni kapital u „Agroprom banci“.
Nije to učinio direktno, već preko posrednika. Ministarstvo finansija RS – Jedinica za privatizaciju banaka, izdalo je saopštenje 17.11.2000. godine da je prodano 32 posto državnog kapitala u „Agroprom banci“. Prema tom dokumentu, (koji je u posjedu „Žurnala“), Slobodan Radovanović iz Ženeve kupio je 14,11 % kapitala za iznos od 1,5 miliona KM; „Sokić-Kaldera kompani gradnja“ za 9,41% kapitala banke platila je milion maraka, dok je „Karavan“ sa Sokoca kupio 8,09% kapitala u banci za 860 hiljada KM.
Državni kapital u „Agrorpom banci“ plaćen je 3,36 miliona KM i Dodik je nebrojeno puta rekao da je ova finansijska institucija „najbolje prodana“. Na ovom mjestu važno je istaći nekoliko stvari: Radovanović je tada bio odličan Dodikov prijatelj; Milenko Čičić, vlasnik firme „Kaldera kompani“, bio je i tada, kao i sada, njegova produžena ruka, dok su vlasnici firme „Karavan“,Mirko i Brane Čolović visoki funkcioneri SNSD-a i Dodikovi najbliži saradnici u istočnom dijelu RS.
Udio u svim akcijama
Radovanović, Čičić i Čolovići jesu isplatili novac za državni kapital, ali im dionice nisu pripale u mjeri u kojoj su ih kupili. Tačnije, u cijelom poslu bio je i Dodik, s tim što on nije uložio ni marke, već je u svakoj uplaćenoj cifri participirao njegov dio.
Tako je Radovanović uložio 1.180.000 za sebe i 320.000 KM za Dodika, (ukupno 1,5 miliona); „Kaldera“ pola miliona za sebe i pola miliona za Dodika, dok je „Karavan“ Sokolac platio pola miliona za sebe i 360 hiljada KM za aktuelnog predsjednika RS, tvrde izvori Žurnala.
Dodikova uloga bila je logistička, jer je sa mjesta premijera organizovao ovu privatizaciju u bankarskom sektoru. Tu priča ne završava, već se „Agroprom banka“ udružuje sa „Novom bankom“, koja i sada egzistira pod tim imenom. Do udruživanja je došlo 2003. godine, a direktor „Agroprom banke“ bio jeAleksandar Džombić, aktuelni premijer. Dodik danas, posredno, posjeduje značajne akcije u „Novoj banci“.
Na dan 31.10.2010. godine Slobodan Radanović imao je 5,33%, Kaldera 1,06%, Čičić Milenko 0,76%, a Čolović Ljubo 0,63% akcija, dok Radanovićev sin Goran, koji je trenutno zamjenik direktora “Nove banke”, ima 0,47% njenih akcija u svom vlasništvu. Njihovi udjeli u banci samo su naoko pali, a posljedica su ulaska Poteza Adriatic Fonda B.V. Amsterdam u banku, koji posjeduju 35,72 posto. Ukupan akcionarski kapital banke iznosi 63.145.754 KM. Važno je uočiti da se u vlasničkoj strukturi ne nalazi “Karavan” Sokolac, ali je tu Ljubo Čolović. “Karavan” Sokolac morao je da proda dio akcija radi vraćanja kredita koji je digao u “Agroprom banci”. Kako su Čolovići dužni milione i vode se protiv njih desetine sudskih procesa, ostatak dionica u Novoj banci, 0,63 posto, upisali su na svog oca Ljubu.
Prema podacima Poreske uprave RS, iz juna 2011. godine, firma “Karavan” duguje 2,3 miliona KM poreza, dok firma “Mesna industrija Čolović” duguje 1,8 miliona KM poreza.
Nezakonita privatizacija
Prema Zakonu o privatizaciji državnog kapitala u bankama, kupac kapitala ne može biti pravno lice koje ima kredite kod državnih banaka u Republici Srpskoj. I „Karavan“ Sokolac i „Kaldera“ 2000. godine koristili su kredite „Kristal“ banke, („Karavan“ Sokolac dugovao je 350 hiljada KM, a druga firma braće Čolović – „Čolović komerc“ 1.360.000 KM), gdje je ključni čovjek u kreditnom odboru bio Aleksandar Džombić.
Nezakonitu privatizaciju izvršio je tadašnji direktor Jedinice za privatizaciju banaka Goran Mandić, koji je u to vrijeme bio predstavnik RS u Skupštinama svih banaka, (bilo ih je ukupno 11 i u svakoj je naplaćivao 2500KM mjesečne naknade), uz saglasnost direktorice Agencije za bankarstvo Slavice Injac.
Neposredno pred privatizaciju banaka, Ustavni sud RS, čiji je tadašnji predsjednik bio Rajko Kuzmanović, na prijedlog sudije Marka Rajčevića, trebalo je da odlučuje o (ne)ustavnosti Zakona o privatizaciji državnog kapitala u bankama i Zakona o početnom bilansnom stanju u postupku privatizacije državnog kapitala u bankama. Uslijedio je pritisak iz Vlade RS i Ustavni sud se povukao.
Nakon privatizacije, direktor „Agroprom banke“ bio je Miroslav Soldat, a 2002. godine na njeno čelo dolazi Aleksandar Džombić.
GP Krajina
„Kaldera kompani“, koja dobija milionske poslove od Vlade RS i milionske kredite od IRB-a, suvlasnik je i „GP Krajine“, firme koja bilježi nevjerovatne poslovne rezultate, jer joj je, prema finansijskim izvještajima, čista dobit čak 40 – 50 posto ukupnog poslovnog prihoda. Tako je „GP Krajina“ inkasirala 2008. godine čak 27 miliona KM netto dobiti, godinu kasnije 14 miliona, a lani, u sred krize, 11,5 miliona maraka, kada joj je ukupni poslovni prihod bio 23 miliona. Bitno je istaći da je Dodik, indirektno, suvlasnik GP „Krajine“ i to preko firme „Kaldera“, što objašnjava lakoću s kojom dobijaju poslove.
Uspon „GP Krajine“ počinje krajem oktobra 2000. godine i krajem prvog Dodikovog premijerskog mandata, kada im tadašnji Ministar odbrane u vladi RS Manojlo Milovanović, mimo zakona prodaje 175 dunuma zemlje, sa pripadajućim objektima, koja se nalazi, maltene u centru Banjaluke. Zauzvrat je „GP Krajina“ imala obavezu da za potrebe vojske izgradi 84 stana. Cijena kvadrata bila je izuzetno visoka - 1600 maraka, a ukupna vrijednost stanova 9,5 miliona.
VRS je tada svoje objekte, koji su kasnije porušeni, procijenila na, takođe, 9,5 miliona, pa je jasno da je ogromna parcela data „GP Krajini“ besplatno. Pravobranilaštvo je odmah ukazalo na nezakonitosti, (dokumenti u posjedu „Žurnala“), ali uzalud: krenulo se u realizaciju projekta. Već na tom prvom koraku, Krajina je zaradila više od 40 miliona maraka, jer je stvarna vrijednost zemljišta u jednom komadu iznosila 50 miliona. Da je isparcelisano i prodano licitacijom, njegova cijena bi, kako tvrde stručnjaci, dostigla astronomskih 210 miliona maraka.
VRS je tada svoje objekte, koji su kasnije porušeni, procijenila na, takođe, 9,5 miliona, pa je jasno da je ogromna parcela data „GP Krajini“ besplatno. Pravobranilaštvo je odmah ukazalo na nezakonitosti, (dokumenti u posjedu „Žurnala“), ali uzalud: krenulo se u realizaciju projekta. Već na tom prvom koraku, Krajina je zaradila više od 40 miliona maraka, jer je stvarna vrijednost zemljišta u jednom komadu iznosila 50 miliona. Da je isparcelisano i prodano licitacijom, njegova cijena bi, kako tvrde stručnjaci, dostigla astronomskih 210 miliona maraka.
Bitno je pomenuti i vlasnike „Krajine“. Najveći paket akcija, njih 38,2 posto posjeduje Milenko Čičić, koji je ujedno i vlasnik kompanije „Kaldera“. Tu je i Borko Đurić, direktor firme koji posjeduje 13,9 posto akcija, Miroslav Vujatović, sa 12,5 posto, koliko ima i Brane Janković, vlasnik pola Gospodske ulice u Banjoj Luci i suvlasnik hotela „Bosna“ u istom gradu. Đurić je i predsjednik Privredne komore RS, s čim se krug unosno zatvara.
Najskuplji put na svijetu
Poslovanje GP “Krajine” koštalo je građane Banjaluke najmanje 80 miliona maraka, (svi dokumenti u posjedu “Žurnala”). Nakon što su inkasirali 40 miliona na zemljištu, GP “Krajina” od gradonačelnika Davidovića dobija ekstremno povlašten položaj pa već osam godina ne plaćaju troškove uređenja gradskog zemljišta, kao ni rentu. Na taj način je, prema procjenama stručnjaka, gradski budžet oštećen za najmanje 35 miliona maraka. Sve je veoma vješto upakovano, jer su gradski oci ugovorom iz jula 2003. godine, oslobodili “Krajinu” plaćanja, ističući da su “stvarni troškovi uređenja zemljišta na kojima gradi ovo preduzeće veći od prosječnih”, što je nonsens, budući da svi ostali građevinci, sami plaćaju uređenje i sve pripadajuće komunalije.
Gradonačelnik i vođstvo “Krajine” su 35 miliona neplaćenih dažbina pokrili izgradnjom ceste duge 500 metara, iako je realna vrijednost izgradnje tog puta 750 hiljada maraka. Pola kilometra puta koji je izgradila GP “Krajina” u naselju koje, također, ona gradi košta najmanje 35 miliona maraka, (što je iznos obaveza koje nisu platili gradu), i čak je tri puta skuplji od pola kilometra prve dionice Banjaluka – Gradiška, u izvedbi Slobodana Stankovića, koji je koštao nešto iznad 11 miliona.
U srcu Banjaluke tako se nalazi najskuplja cesta na svijetu, čiji izgrađeni metar košta najmanje 70 hiljada maraka.
Milioni u garaži
Početkom 2004. godine, gradska skupština potpisuje sa GP “Krajinom” Ugovor o zajedničkoj izgradnji garaža za potrebe grada.
Posao je vrijedan više od tri miliona, a njime se kompenzuje renta, koju Krajina nije plaćala. Nakon izgradnje, posao nije kompenziran, već je grad platio više od tri miliona za garaže. Danas su one prazne.
Navedenih osamdesetak miliona štete budžetima, samo su dio ukupne prevare, čije razmjere, prema procjenama, iznose preko 150 miliona maraka. Istovremeno, vlasnici GP “Krajine” su u proteklih osam godina inkasirali najmanje 100 miliona maraka čiste dobiti, od čega 52,5 miliona samo u posljedje tri godine.
U tu cifru nije uračunata prodaja desetak dunuma zemljišta i izgradnja objekta jednom slovenačkom trgovačkom lancu za ravno 66 miliona maraka, kao ni brojni drugi milionski poslovi, poput izgradnje i prodaje zgrada Privrednog i Vrhovnog suda, te sanacije raznih vladinih objekata po enormnim cijenama.
Čišćenje robne kuće
Tokom drugog premijerskog mandata Milorad Dodik nastavlja s privatnim poslovima. Radi sa istim partnerima i poslove koje nije stigao do kraja obaviti u vrijeme prvog mandata, završava u narednih pet godina. I širi ih... Tako se njegovim ponovnim dolaskom na vlast u RS na velika vrata vraća i “Zekstra”.
Miroslav Mišković
Uz “Zekstru” se sada pojavljuje i srpski tajkun svih tajkuna Miroslav Mišković.
Dokumenti koji su u našem posjedu potvrđuju da je samo na jednom kvaziprivatizacionom projektu, čiji su inspiratori Dodik, Mišković i Đurić, za osam miliona maraka oštećena RS. Sve je urađeno preko firme “Darta”.
Prije nekoliko godina “Darta” je 65 posto državnog kapitala u takozvanom „Srpskom Oslobođenju“, kupila za 100 maraka. Nakon toga “Dartu” kupuje “Zekstra”, a onda počinje brzopotezno višemilionsko zaduživanje i stavljanje imovine “Oslobođenja” pod hipoteku. Preduzeće se zadužilo kod komercijalnih banaka za čak 4 miliona maraka više od vrijednosti imovine, odnosno duplo više od limita koji je firmi odobrila nekadašnja Direkcija za privatizaciju.
Sve ovo navedeno je i u izvještajurevizora o kontroli finansijskih izvješataja u “Oslobođenju” za 2007. godinu. Eksplicitno se navodi da je „Oslobođenje“ uzimalo hipotekarne kredite, a veći dio novca je potom, u vidu beskamatnih pozajmica, davalo svom većinskom vlasniku. Suštinski, imovina firme je svjesno žrtvovana, kako bi se od banaka uzeli milioni, koje su potom nezakonito izvučeni iz firme. Epilog je da “Oslobođenje” i “Darta” kredite ne mogu vratiti, a banke će se pokušati naplatiti pljenidbom.
Trenutno je firma u stečajnom postupku i njena ukupna vrijednost procijenjena je, prema navodima stečajnog upravnika, na 3 miliona maraka. Istovremeno, gubici “Oslobođenja” iznose 23 miliona KM.
Priča o prevarama sa “Dartom” i “Oslobođenjem” ne staju na ovom mjestu. Ove firme 2008. godine kupuje Mišković, odnosno njegova “Delta DMD”.
Jasno je da ovdje nisu čista posla, jer Mišković nije imao ama baš nijedan jedini razlog da kupuje propale firme, osim ako nije riječ o zametanju tragova. Možda bi ova prevara i ostala neotkrivena da se zaposleni u ovdašnjoj Investiciono - razvojnoj banci nsi zainteresirali za slučaj. “Delta DMD” kažnjena je sa četiri miliona KM, jer se firma “Darta”, koju su kupili od “Zekstre”, zadužila 4 miliona maraka preko limita koji im je dozvoljen ugovorom o privatizaciji. (dokumenti u posjedu “Žurnala”)
Nakon ovoga, “Delta” podnosi zahtjev Vladi RS da ih oslobodi plaćanja višemilionske kazne. Vlada im izlazi u susret, iako su se neki članovi Savjeta za privatizaciju pobunili. Na sve ovo, Dodik je rekao da uopšte nije upoznat sa navedenim detaljima. Još je istakao da u okviru opštih procesa stabilizacije privrede to nije jedini primjer.
Boska
Dodik, Mišković i Đurić napravili su, za sebe, odličan posao i sa Robnom kućom „Boska“, koja se nalazi u strogom centru Banjaluke. „Boska“ je privatizovana, a prema svim raspoloživim informacijama, plaćena je novcem iz budžeta RS! U ovom trenutku je nemoguće doći u posjed dokumenata, ali, naši pouzdani izvori tvrde da je i ova privatizacija u suprotnosti sa svim zakonskim normama.
Priča sa «Boskom» krenula je oktobra 2008. godine, kada je oglašeno potpisivanje privatizacionog ugovora kojim se konzorcijumu «Delta-Zekstra», čiji su vlasnici Mišković i Đurić, prodaje Robna kuća za tri miliona evra. (Interesantno je da su u to vrijeme trajale i akcije oko „Oslobođenja“/“Darte“, što samo svjedoči o dobro planiranim poslovima).
Tada je naglašeno da se investitor obavezao na ukupna ulaganja od 40 miliona evra, što je, sada je potpuno jasno, bila samo još jedna u nizu olako datih, i nikada ispunjenih, obećanja.
„Investitori“ nikada nisu imali namjeru da bilo šta ulažu u «Bosku», već da preuzmu plac i objekat u epicentru grada, koji vrijedi desetine miliona, a da pri tom ne daju ni marke. Kako bi prevara oko «Boske» bila što ubjedljivija, angažovan je Mišković, koji je svojim autoritetom najbogatijeg srpskog špekulanta trebao da naglasi ozbiljnost posla.
On je oktobra 2008. godine Banjaluci obećao šoping-molove, da bi šest mjeseci kasnije radnici «Boske» satima držali zaključane u kancelarijama direktora Ljubomira Dakića i Miru Kuvelju, predsjednika Nadzornog odbora, zahtijevajući da im se isplate 22 plate, te brojne druge naknade koje nisu primili.
Povod za štrajk je bila činjenica da "Delta - Zekstra" nije uplatila predviđena tri miliona evra za kupovinu 58 posto državnog kapitala "Boske". "Delta-Zekstra" je tražila od Vlade produženje roka za uplatu prvo do 28. februara, a onda i do 26. marta 2009. godine, nakon čega su saopštili da nemaju namjeru da daju novac. Potom na scenu stupa Dodik i nudi da Vlada RS izmiri 80 posto plata zaposlenih, otpremnine i dažbine, sve u vrijednosti 3 miliona maraka.
U to vrijeme, u Narodnoj skupštini Republike Srpske usvojene su vladine mjere za ublažavanje negativnih efekata svjetske ekonomske krize, u koje je ugrađena i odrednica u kojoj se naglašava mogućnost plaćanja cijene državnog kapitala na rate u preostalim neprivatizovanim preduzećima. Ova odredba primijenjena je na privatizaciju Robne kuće.
Ona tri miliona kojima su isplaćene radničke plate i dažbine, Dodik je, faktički, poklonio “Delta Zekstri”, jer im je očistio dugove robne kuće, Uz sve to, vlasnici “Boske” zaradili su su dodatnih milion i dvjesta hiljada maraka, koliko je “Boska” potraživala za iznajmljene prostore i od raznih drugih komintenata, a među dužnicima se nalazila i Vlada RS.
Nakon cijele akcije preuzimanja “Boske” i otpuštanja svih radnika, dolazi do rekonstrukcije ovog objekta, vrijedne oko pet miliona maraka. Rekonstrukciju je platio Ljubo Ćubić, vlasnik “Niskogradnje”, a novac je vratio tako što mu je dodijeljen posao rekonstrukcije i proširenja autoputa od Banjaluke do Klašnica. Ćubić na ovom dijelu znatno naduvava vrijednost radova, kako bi vratio uloženi novac u renoviranje robne kuće. Naši izvori tvrde da je isti recept primijenjen je i u rekonstrukciji puteva u Srebrenici.
Dragan Čičić i Zmijanjci
Dragan Čičić je dugo vremena bio desna ruka Borislava Mikelića, čovjeka od najvećeg povjerenja Slobodana Miloševića. Čičić je bio i član JUL-a, partije Mire Marković, a u RS je stigao kada se navodno razišao sa njom.
Tokom 2006. i 2007. godine, Vlada RS isplatila je Čičiću, vlasniku firmi „Zmijanjeplast“, „Drvoplast“ i mnogih drugih, 15 miliona maraka, što je konstatovao i Glavni revizor Boško Čeko u svom izvještaju o reviziji budžeta za 2007. godinu. On jenaveo da je Čičiću tokom 2006. godine isplaćeno 3,9 miliona maraka na osnovu sudskog rješenja za navodne dugove ovog entiteta prema njegovoj firmi „Galames“ iz Beograda, a godinu kasnije i ostalih11 miliona.
Čičić je RS 2001. godine tužio, tražeći od nekadašnjeg Ministarstva odbrane RS da mu isplati 4 miliona maraka za mesne konzerve koje je, kako je tvrdio, isporučio vojsci. Nakon što je došlo do gašenja Ministarstva odbrane, cijeli spor je prešao u nadležnost Ministarstva finansija, na čijem čelu je tada bio Aleksandar Džombić, koji je omogućio nezakonitu isplatu 4 miliona maraka.
Vlada Republike Srpske je na sjednici održanoj 1. novembra 2007. godine donijela zaključakkojim prihvata vansudsko poravnanje sa DOO “Zmijanje plast” vrijedno jedanaest miliona maraka. Nekoliko dana nakon ovog zaključka, Čičiću je isplaćeno 11 miliona maraka, što je potpuno mimo zakona, (dokumenti u posjedu “Žurnala”). U to nema nikakve sumnje, jer Vlada RS nije imala nikakav zakonski osnov za isplatu novca, već je prekršila sve pozitivne propise i omogućila Čičiću protivpravnu imovinsku korist. Zakon o unutrašnjem dugu precizira da se svi dugovi RS nastali do 31.12.2002. godine ne mogu isplaćivati, već da idu u unutrašnji dug. To znači da se povjeriocima izdaju obveznice, koje oni mogu realizovati nakon petnaestak godina. U ovu kategoriju spadaju i navodni dugovi prema Čičićevim firmama “Zmijanje plast” i “Bim Galames”, budući da je i ovo preduzeće obuhvaćeno “poravnanjem”, iako se to eksplicite ne navodi. Da cijela stvar bude mnogo gora, RS nije bila dužna Čičiću, već su njegove firme devet godina dužne RS 14 miliona maraka, bez pripadajućih kamata!
Nastaviće se...
