piše: Slobodan Vasković
Pripadnici Agencije za istrage i zaštitu BiH (Sipa) uhapsili su (31.10.) na području Orašja deset osoba osumnjičenih da su tokom rata počinili ratni zločin nad Srbima.
Uhapšeni se terete da su kao pripadnici Hrvatskog veća odbrane (HVO) u Orašju, kao i stražari u logorima i zatvorima počinili ratni zločin nad većim brojem žrtava srpske nacionalnosti sa područja Orašja i okolnih mjesta, od aprila 1992. godine do jula 1993. godine.
U saopštenju Sipe se navodi da uhapšeni osumnjičeni da su počinili krivična djela zločin protiv čovječnosti i ratni zločin protiv ratnih zarobljenika.
Sipa je uhapsila Đuru Matuzovića, Ivu Oršolića, Tadu Oršolića, Marka Dominkovića, Josu Nedića, Marka Baotića, Marka Blažanovića, Matu Žuvkovića, Antu Živkovića i Stijepu Đurića.
Prema Rješenju o određivanju pritvora, koji je donio Sud BiH 02.11.o.g., uhapšeni se terete da su 09.05.1992. godine prilikom vršenja racije u selu Bukova Greda “likvidirali Marka Maksimovića, Miću Gavrića, Zorana Maksimovića, Lazara Vasiljevića, Dragu Cvijanovića, Žarka Maksimovića i Mišu Gavrića, koji je u vrijeme ubistva bio maloljetan”. Mišo Gavrić imao je 17 godina kada je likvidiran.
Prema iskazima svjedoka, navodi se u dokumentu, žene su u pomenutom selu vraćene kućama, a sve zarobljene, a preživjele muškarce nakon zlostavljanja hapse i sprovode u zatvoreničke objekte HVO u Orašju i Donjoj Mahali.
Dalje se navodi da su u raciji tog dana učestvovali i Marko Dominković zvani Miki, koji je prije rata obavljao dužnost komandira policije, te izvjesni Meho, za kojeg je svjedok rekao da mu je poznato da je bio nastavnik fizičkog vaspitanja.
U raciji su učestvovali i drugi pripadnici VP HVO-a, među kojima i Pero zvani Konj.
U Rješenju se navodi osnovana sumnja da je ova racija izvršena po naredbi Đure Matuzića, zapovjednika 106. brigade HVO, a da su je izvršili pripadnici Vojne policije pod komandom Pere Vincetića, te pripadnici Policijske stanice Orašje, koje je predvodio komandir Marko Dominković.
Prema Rješenju Suda BiH za određivanje pritvora navedena je osnovana sumnja da je (nakon majskog napada) izvršen i novi napad u junu 1992. godine.
“izvršena je komanda Đure Matuzića za napad na civilno srpsko stanovništvo u junu 1992, godine, kada su uhapšeni i zatvoreni svi preostali stanovnici srpske nacionalnosti u selu Bukova Greda, među kojima i Joka i Radojka Božić, te Anđa Simić”, navodi se u Rješenju Suda BiH.
Prema iskazima svjedoka, kako se navodi u Rješenju, na području opštine Orašje formirano je nekoliko logora i zatočeničkih centara u kojima je držano zatvoreno nekoliko stotina civila u nehumanim uslovima koji su “svakodnevno mučeni, fizički i psihički zlostavljani, silovani i ubijani”.
Ti logori i zatočenički centri su formirani u sportskim salama i prostorijama Srednjoškolskog centra Orašje, OŠ Donja Mahala i u šupi Mirze Filipovića u Donjoj Mahali.
“Iz svega navedenog proizilazi osnovana sumnja da su u inkriminisano vrijeme na području opštine Orašje pripadnici VP HVO i PS Orašje izvršili širok i sistematičan napad na civilno stanovništvo, što je rezultiralo ubistvima, zatvaranjima i mučenjima i drugim radnjama koje su se desile na spornoj teritoriji”, navodi se, između ostalog, u Rješenju Suda BiH o određivanju pritvora.
